Cây mai vàng được trồng ta nước ta trong khoảng năm nào, thuộc thế kỷ nào?
Chúng tôi rất tiếc là không có trong tay tài liệu đáng tin cậy nào để tư vấn thỏa đáng được thắc mắc này. Chỉ biết một điều là cây mai vàng được trồng tại nước ta lâu đời rồi, và hàng nghìn đời nay tổ sư ta đã xem màu vàng tươi tắn của hoa mai tượng trưng cho sự cường thịnh vượng, hạnh phúc và may mắn nên mới dùng hoa mai vào việc bác cúng trên bàn thờ tiên tổ trong dịp tết Nguyên đán, ngẫu nhiên với màu hoa mai nở. Cái tục lệ này vẫn còn truyền lại cho đến tận ngày nay.
=== >> Tìm hiểu phôi mai vàng sống được bao lâu
Chỉ những chi tiết ấy thôi cũng đủ cho ta thấy cây mai vàng được ông bà ta trồng trong khoảng lâu đời.
Do mai vàng là loài hoa quí, không chỉ quí bởi sắc vàng của hoa rỡ, tươi tỉnh, mà trong Kinh Thi, bộ sách quí của Trung Hoa do đức Khổng Tử san định cũng khen là giống cây có tiết toá trong lành, hiên ngang tắm gió gội sương giữa trời băng giá, sánh ngang với tùng, bách. Triết lý của đạo nho xem mai mang khí phách quật cường của người anh hùng. Còn trong Lão giáo thì tôn mai lên hàng vũ trụ luận, cho là do khí âm dương phối hợp mà thành...
Cũng như chúng ta ngày nay, người xưa cũng rất say mê trồng mai. Nhưng có nhiều người muốn biết công nghệ trồng mai của người xưa có khác xa với cách trồng của người thời nay không? Đấy là câu hỏi lý thú, chúng ta cùng Phân tích xem sao...
Cách trồng mai của người xưa:
Ngày xưa nước ta chuyên về nông nghiệp; tuy đất rộng người thưa, và tuy cây mai được xem là loài cây quí (hoa dùng vào việc thờ cúng) nhưng thực tại nó ko phải là giống cây lương thực như lúa, bắp, khoai, đậu nên ông bà chỉ sử dụng những khoảnh đất đầu thừa cuối thẹo trong vườn để trồng vào đó một số gốc mai vàng để tới tết có hoa chưng cúng khỏi phải đi xin người nào. Còn những thửa đất phì nhiêu thì họ dùng vào việc trồng lúa, bắp, khoai, đậu để có lương thực mà ăn.
đấy là quan niệm đơn giản nhưng mang tính thực tại, thực dụng chủ nghĩa của đại phần đông người xưa. Họ là những người nghèo, nói quanh nói quẩn năm đầu tắt mặt tối chân lấm tay bùn làm việc vần vật ở ngoài đồng để kiếm cái ăn. Năm nào thời tiết thuận tiện được mùa thì nhà nhà ấm no. Ngược lại những năm bị mất mùa thì nhà nhà đói kém, đến bữa củ khoai cũng không có... Cầm hơi. Do vậy nên, khi nào người ta cũng dành đầu tiên lo tới cái ăn, cái mặc, hi hữu có ai dám mơ mòng tới thú ăn chơi.
Cây mai vàng được trồng với cách đó thì sự trống mái ra sao đều phó mặc cho trời, ít người nào chịu bỏ công sức ra coi sóc, tưới bón. Chỉ đến ngày rằm tháng Chạp - còn nửa tháng nửa đến tết, người ta mới vội vã ra chỗ trồng mai để làm việc trẩy lá cho cây mai trổ hoa đúng vào dịp tết.
đến ngày cận tết, người ta lại ra vườn chọn những cành mai sai hoa lớn nụ, cắt về cắm vào lộc bình rồi đặt lên bàn thờ bác cúng. Còn cây mai nào đẹp đẽ được bứng gốc cho vào chậu đặt cạnh bàn vẳng thiên hoặc đem vào phòng khách chưng tết. Sau tết, họ lại đem những cây mai này về nơi cũ trồng lại...
Thế nhưng, kế bên phần đông người nghèo lại có thiểu số những người dư ăn thừa để, những vị hưu quan, và cả những lão nông ko còn sức khỏe để đảm nhận công việc đồng áng nặng nhọc, thì họ lại có phổ quát thời giờ rỗi rãi sắm đến thú điền viên là chơi kiểng cổ, để di dưỡng ý thức.
Chơi kiểng cổ là thú vui tao nhã, lành mạnh hợp với thị hiếu người già. Giả dụ trước sân nhà có bày ra năm ba cây kiểng cổ, lại do tay mình uốn sửa nên dáng nên hình thì còn gì thích thú hơn.
==== > các bước kỹ thuật chăm sóc mai vàng trong chậu
Do cây mai có thân gỗ, cành nhánh mềm mại dễ uốn, lại sống lâu năm không thua gì tùng, bách, kim quýt, sơn liễu, cần thăng... Nên dưới tài nghệ uốn sửa điêu luyện của người xưa dễ trở thành cây kiểng cổ giá trị.
Ngày xưa, đúng ra là từ sáu bảy thập niên trở về trước, tổ tông ta chưa hề biết tới nghệ thuật cắt tỉa, tháp ghép mà chỉ biết việc uốn sửa cây kiểng theo các thế đã định với mục tiêu là ngầm ký thác tâm tình nguyện vọng sâu xa của mình vào đó.
Việc sửa cành uốn thế cho cây mai tốn cực nhiều công cu li vất vả, chẳng thể làm nóng vội trong một sáng một chiều mà thành, mà đòi hỏi người trồng phải có đức nhẫn nại, nay uốn cành này, mai lại sửa cành khác... Có lúc cây mai đã già mà tác phẩm vẫn chưa hoàn thành!
Thế cây ra sao thì khuôn mẫu đã có sẵn, nhưng giá trị của việc uốn sửa cao thấp, đẹp xấu ra sao là tùy thuộc vào khả năng sáng tạo của mỗi người.
— > Phân tích kỹ thuật quấn rễ mai con
Trồng mai không tốn công tưới nước mà bón phân cũng không. Điều này ko có nghĩa là người xưa ko biết về phương pháp trồng mai, mà là do họ quá bận bịu với chuyện cơm áo, ngay việc nuôi con chó giữ nhà, nuôi con gà lấy rứng đến bữa họ cũng cho ăn chút đỉnh cầm chừng. Từ xưa đã có câu tục ngữ: “Cơm đâu cho no bụng chó, lúa đâu cho vừa diều gà”, nên phân chuồng nếu như có dư thì họ cũng dành cho việc bón lúa, bón khoai,... Lo kiếm cái ăn trước mắt đã!